de (onbewuste) reactie op een afbeelding

Beeld

Het is mogelijk om met een afbeelding direct een reactie teweeg te brengen. Een afbeelding zegt meer dan duizend woorden. De commercie is hier al veel langer van op de hoogte en maakt hier dan ook gretig gebruik van. De volgende afbeeldingen zal iedereen kennen en associëren met eten, sporten, tanken.

Maar afbeeldingen worden niet alleen gebruikt door de commercie, ook de overheid en gemeentes maken gebruik van afbeeldingen om in één keer iets duidelijk te maken. Denk hierbij aan verkeersborden, een recycleteken op een verpakking of de groene en zwarte containers voor huisafval.

Als een beeld maar vaak genoeg wordt herhaald zal het op een gegeven moment een plek krijgen in onze hersenen en dan zullen wij dit dus blijven herkennen.[1] Dit principe is heel makkelijk uit te leggen. Als je denkt aan een glas cola, zul je veel eerder denken aan Coca-cola, omdat je dit logo iedere dag, vaak onbewust, ziet. Thuis zul je misschien niet iedere dag Coca-cola drinken maar een goedkoper huismerk. Maar omdat  je veel vaker wordt geconfronteerd met het Coca-cola logo dan met bijvoorbeeld het Freeway logo zal je cola blijven associëren met Coca-cola.

Dit betekent dat de positie van Coca-cola een veel grotere plek heeft in je hersenen dan de positie van Freeway cola. Dit is ook precies wat bedrijven graag willen en wat het doel is van marketing. Als je aan cola denkt heeft Coca-Cola de nummer 1 positie en Freeway cola zal op een lagere plek staan.  Dit heet positioneren.[2]

Positioneren en de marketing van bedrijven speelt een grote rol in het werk van Street Art artiesten.[3] Het is fascinerend om te zien hoe je door een beeld constant te zien het uiteindelijk gaat associëren met bijvoorbeeld een bepaalde frisdrank. Logo en beeld worden op deze manier belangrijker dan de frisdrank zelf. Street Art artiesten vragen zich af hoe dit kan en los hiervan vragen zij zich ook af, waarom reclame niet verboden is maar ergens zelf een afbeelding plaatsen wel.

'To some people breaking into property and painting it might seem a little inconsiderate, but in reality the 30 square centimeters of your brain are trespassed upon every day by teams of marketing experts. Graffiti is a perfectly proportionate response to being sold unattainable goals by a society obsessed with status and infamy. Graffity is the sight of an unregulated free market getting the kind of art it deserves. And although some people might say it's all a big waste of time, no one cares about their opinion if their name isn't written in huge letters on the bridge into town.' Banksy 2010[4]

Er zijn een aantal Street Art artiesten die zelf ook zijn gaan experimenteren met terugkerende afbeeldingen. Met veel doorzettingsvermogen en creativiteit is het hen gelukt om bepaalde afbeeldingen wereldwijd bekendheid te geven en wereldwijd duiken deze afbeeldingen dan ook op! Shepard Fairey en Space Invader zijn hier voorbeelden van. 

---

[1] Lesbrief marketing m&o

[2] Lesbrief marketing m&o positioneren

[3] Interview Banksy Exit through the gift shop

[4] Tresspass a history of uncommissioned urban art, blz 6